Thời gian này, nhu cầu tuyển dụng nhân sự kế toán nhiều. Có thể có 3 lý do chủ yếu như sau: (1) Nhân sự kế toán tới mùa báo cáo “bỏ của chạy lấy người” vì thấy mình không thể làm báo cáo tài chính. (2) Doanh nghiệp nhỏ lẽ tới khi cần phải làm báo cáo mới tuyển kế toán làm nhưng khổ nổi kế toán có kinh nghiệm thì đã có việc, kế toán chưa kinh nghiệm có ai dám nhảy vào mùa nước sôi lửa bỏng bao giờ. (3) là vì lý do khác.
Đó là lý do dù phòng nhân sự vận hết nội công mà vẫn chưa tuyển được kế toán phù hợp. Dù muốn nhận hay không thì KPIs đã đưa ra, việc của chúng ta là phải hoàn thành nó. Vậy giải pháp nào để tuyển được kế toán viên phù hợp cho doanh nghiệp.
1001 tình huống “oái ăm” khi tuyển dụng kế toán
Trước khi đi vào kinh nghiệm tuyển dụng, cùng lắng nghe những than thở của các bạn nhân sự trong quá trình tuyển dụng kế toán.
“Tá hoả” từ vòng nhận hồ sơ
- Vui mừng vì nhận một email đính kèm bộ hồ sơ khá tốt. Kiếm trả lịch thì chiều mai rảnh phải hẹn phỏng vấn bạn ấy ngay, không thôi công ty khác săn mất. Thế nhưng, nhìn tới nhìn lui trong hồ sơ không hề có một số điện thoại nào để liên lạc. Vậy sao xếp lịch phỏng vấn chiều mai bây giờ?!
- Nhận một email có đính kèm hồ sơ (cỡ 5mb) chắc đầy đủ lắm đây. Mở email ra, trắng tinh, không một câu chào hỏi, giới thiệu gì hết. Các bạn gửi gì cho chúng tôi vậy?
- Nhận một email viết khá ngay ngắn, trình bày đẹp, tiếc lắm vì hình như người ta không gởi cho mình “Kính gởi phòng nhân sự công ty ABC”. Công ty mình không phải tên “ABC”
… đến vòng phỏng vấn
- Chẳng biết cái công ty đào tạo kỹ năng nào dạy các ứng viên vàng của tôi mà lại xưng “mình” với nhà tuyển dụng trong khi mình nhỏ hơn người phỏng vấn hàng chục tuổi.
- Anh thông cảm, cái túi em nhỏ quá nên hồ sơ của em phải…gấp lại và nó…hơi nhăn.
- Em biết làm báo cáo thuế, em biết phần mềm abc, xyz, em biết…nhưng em không biết “Giá thành” khác “Giá vốn” ở điểm nào, em không biết phương pháp kê khai thường xuyên khác kiểm kê định kỳ như thế nào. Em không biết có mấy phương pháp tính khấu hao vì em học lâu rồi mới thi tốt nghiệp và đang đợi lấy bằng…
- Có mấy phương pháp tính giá xuất kho em? Dạ, 5, 4, 3….Phương pháp tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền liên hoàn là như thế nào? Dạ, abcxyz . Em có chắc không? Dạ chắc, ở trường em học như vậy….
Thực ra nếu bạn làm nghề đủ lâu sẽ thấy, không chỉ riêng kế toán mà các ngành nghề khác cũng có những trường hợp “oái oăm” tương tự. Và rồi không ai khác chúng ta là người tiếp xúc đầu tiên với các bạn ứng viên. Thật may mắn nếu ứng viên đó bộc lộ thái độ của mình ngay từ vòng nộp hồ sơ để nhà tuyển dụng có thể đánh rớt mà không phải qua vòng phỏng vấn như tình huống trên.
Kinh nghiệm tuyển dụng kế toán từ các chuyên gia
Một trong những kinh nghiệm tuyển dụng kế toán là nắm rõ những yếu tố dưới đây để sàng lọc hồ sơ những bạn ứng viên thật sự phù hợp với doanh nghiệp.
4 yếu tố cần có trong CV ứng tuyển kế toán
Bước đầu tiên trong quy trình tuyển dụng được nhân viên kế toán giỏi chính là đánh giá và sàng lọc CV của những ứng viên tiềm năng. Trong nhiều hồ sơ xin việc của ứng viên gửi về, nhà tuyển dụng cần cân nhắc lựa chọn mời phỏng vấn những ứng viên có CV hội tụ được các yêu cầu sau:
CV trình bày gọn gàng, mạch lạc, khoa học
Kế toán là công việc rất cần phải có tư duy khoa học, ứng viên biết cách trình bày CV với các đề mục rõ ràng, tập trung vào những phần nội dung quan trọng phần nào thể hiện là người có khả năng tư duy tốt.
Sở hữu các kỹ năng cần thiết cho công việc
Nếu là một ứng viên kế toán tiềm năng thì trong phần trình bày kỹ năng không thể thiếu kỹ năng sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán chuyên dụng, kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả, kỹ năng lập kế hoạch – quản lý tiến độ công việc, kỹ năng giao tiếng tiếng Anh (hay ngoại ngữ theo yêu cầu tuyển dụng)…
Có các tố chất cần thiết
Nhà tuyển dụng cần phải cảm nhận được tính cẩn thận, khả năng ghi nhớ tốt của ứng viên… thông qua thông tin được nhắc đến trong CV hay qua cách trình bày nội dung CV.
Có kinh nghiệm làm việc
Là tiêu chí quan trọng để đánh giá đó có phải là một nhân viên kế toán giỏi hay không – ứng viên từng làm việc ở các vị trí tương đương, thạo các nghiệp vụ kế toán cần thiết. Tuy nhiên, nhà tuyển dụng cũng không nên quá cứng nhắc với tiêu chí này, bởi cũng sẽ có những sinh viên kế toán mới ra trường – tuy không có nhiều kinh nghiệm làm việc nhưng lại hội tụ được những kỹ năng, tố chất cần thiết.
Bộ câu hỏi phỏng vấn kế toán
Qua quá trình chọn lọc CV, nhà tuyển dụng chỉ có thể đánh giá được một phần khả năng của ứng viên. Đến vòng phỏng vấn trực tiếp mới là lúc để nhà tuyển dụng đánh giá được chính xác năng lực ứng viên.
Câu hỏi khai thác nhiều thông tin
Để có thể đánh giá được tổng quan ứng viên là người thế nào, nhà tuyển dụng cần phải đặt ra các câu hỏi hay để ứng viên cung cấp nhiều thông tin về bản thân:
- Thế mạnh của bạn là gì? Vì sao bạn nghĩ mình là ứng cử viên phù hợp nhất cho vị trí công việc này?
- Hạn chế lớn nhất của bạn trong công việc là gì? Bạn đã làm gì để cải thiện điều đó?
- Bạn thường quản lý các Deadline như thế nào?
- Vì sao bạn nghỉ việc ở công ty cũ?…
- Với mỗi câu trả lời của ứng viên, nhà tuyển dụng không chỉ cần quan tâm câu trả lời thế nào, có mạch lạc – rõ ràng hay không mà còn phải chú ý đến ngôn ngữ cơ thể của ứng viên khi trả lời…
Câu hỏi xử lý tình huống
Đưa ra câu hỏi xử lý tình huống đặc trưng trong công việc cũng là cách hữu hiệu để nhà tuyển dụng đánh giá đó có phải là một ứng viên giỏi hay không. Một nhân viên kế toán giỏi sẽ biết cách xử lý linh hoạt các câu hỏi tình huống được nhà tuyển dụng đưa ra. Có thể câu trả lời ứng viên không hoàn toàn giống với đáp án của nhà tuyển dụng nhưng nếu đó là một hướng xử lý mới – thể hiện cách xử trí thông minh của ứng viên thì càng thể hiện đó là một nhân tố tiềm năng thực sự.
Để tuyển dụng được nhân viên kế toán giỏi không chỉ là quá trình một chiều từ nhà tuyển dụng mà còn cả từ phía ứng viên. Vì ứng viên cũng được quyền chọn làm việc cho doanh nghiệp tuyển kế toán nào. Qua quá trình phỏng vấn, nếu cảm thấy đó là một ứng viên giỏi, hội tụ đầy đủ các kỹ năng – tố chất cần thiết, nhà tuyển dụng cần cân nhắc đưa ra mức lương và chế độ đãi ngộ hấp dẫn để ứng viên quyết định “đầu quân” cho doanh nghiệp của bạn.
Ở đây, tôi xin kể cho các bạn một câu chuyện về một buổi phỏng vấn tuyển kế toán viên mà tôi có dịp được tham gia để mọi người có thêm kinh nghiệm tuyển dụng.
Kinh nghiệm tuyển dụng kế toán từ vòng phỏng vấn trực tiếp
Thông thường, vị trí kế toán sẽ phải có ít nhất 2 vòng tuyển (trừ vòng tuyển hồ sơ). Sau khi loại bỏ những hồ sơ không theo tiêu chí đề ra của công ty (ví dụ: bằng tốt nghiệp trung cấp, yêu cầu mức lương quá lớn…) thì công ty sẽ gọi điện mời các ứng viên tới tham gia vòng tuyển đầu tiên. Đó là vòng tuyển nghiệp vụ. Kế toán trưởng sẽ đưa ra một vài nghiệp vụ mà công ty thường xuyên phát sinh sau đó yêu cầu các ứng viên định khoản hoặc giải quyết tình huống.
Vòng này không phải quá khó, mục đích chính là kiểm tra khả năng nghiệp vụ của các ứng viên. Ở vòng này, không phải nhất thiết có kinh nghiệm mới có thể thực hiện được, chỉ cần các bạn nắm chắc kiến thức đã được học. Mỗi một công ty có một cách làm khác nhau nên đôi khi các bạn có kinh nghiệm cũng chưa chắc có hướng giải quyết theo đúng cách mà công ty đó vẫn thường làm. Sau khi xem xét, công ty chọn ra 5 ứng viên có bài làm tốt nhất để vào vòng phỏng vấn.
Người đầu tiên…
Tôi gặp là một cô bé khá xinh xắn, bước vào chào và cười. Chúng tôi cũng cảm thấy dễ chịu. Câu đầu tiên bao giờ cũng mời ứng viên giới thiệu về mình. Cô bé nói là mình cũng mới tốt nghiệp, đã đi làm cho một công ty và hiện nay vừa đỗ cao học về kế toán.
Chúng tôi hỏi: “ Em đã làm cho công ty kia được bao nhiêu lâu? Tại sao lại nghỉ việc và hiện nay em đi học thì làm việc thế nào”. Cô bé đó trả lời: “Em làm được 2 tháng” (cười), hiện nay em đi học vào buổi tối nên ban ngày có thể đi làm được. Tiếp theo, chúng tôi đưa ra một sổ kế toán tiền mặt, hỏi em có thấy gì bất hợp lý không? Em nhìn và cười. Từ khi gặp em tới giờ, chúng tôi chỉ thấy em cười và cười. Sau một hồi cười em bảo cũng không thấy gì bất hợp lý. Sau đó, chúng tôi hỏi tiếp về nghiệp vụ lại thấy em cười. Thế là chúng tôi cũng đành cười và cảm ơn, mời em ra về.
Người thứ hai
Người này thì ngược lại với cô bé đầu tiên, bước vào phòng không một lời chào hỏi, không cười, không căng thẳng. Một vẻ gì đó hơi bất cần. Chúng tôi mời em ngồi xuống. Em ngồi theo cái cách (có lẽ) không phải là của một người con gái.
Em nói em có 5 năm kinh nghiệm trong nghề kế toán. Chúng tôi hỏi câu gì, em trả lời câu đó, ngắn gọn tới mức cụt lủn. Đôi lúc trong câu nói không có chủ ngữ. Được một vài phút, không biết cảm giác của em thế nào nên bắt đầu gác chân lên chân kia. Chúng tôi không hiểu một người như vậy có thể thích hợp với công việc kế toán cần người vừa kiên trì, nhẫn nại, vừa phải trung thực, tận tụy không. Không ai bảo ai, chúng tôi đều nói không còn câu hỏi gì nữa dành cho em và nhanh chóng mời em ra về.
Người thứ ba
Là một cô gái khá bình thường, không một chút ấn tượng. Cô ấy cũng đã có kinh nghiệm làm việc nhiều năm nhưng trong một lĩnh vực hoàn toàn khác với lĩnh vực mà chúng tôi hoạt động. Khi hỏi tới những tình huống cần phải giải quyết ở công ty, cô ấy gần như cảm thấy khá xa lạ. Điều này cho chúng tôi cảm giác không khác gì một người mới ra trường. Những kinh nghiệm mà cô ấy có chẳng giúp ích gì cho cô ấy ít nhất tại thời điểm này.
Người thứ tư
Là người mang lại cho chúng tôi cảm giác phù hợp nhất trong những người đã từng gặp. Cô ấy đã có kinh nghiệm 4 năm trong cùng lĩnh vực chúng tôi hoạt động. Cô ấy đã làm kế toán viên cho một công ty khá nổi tiếng. Hầu hết những câu hỏi của chúng tôi cô ấy đều trả lời rõ ràng và hợp lý. Cô ấy tự tin và hết sức thoải mái. Tuy nhiên, câu hỏi của chúng tôi là :”tại sao em lại chuyển công ty” thì cô ấy trả lời “vì em muốn có một mức lương cao hơn” Cô ấy cần một mức lương là 5 triệu đồng trong khi chúng tôi chỉ dự định trả lương cho kế toán viên là 2 triệu đồng. Điều này khiến cho chúng tôi phải suy nghĩ khá nhiều.
Người cuối cùng
Chúng tôi gặp là một người khá điềm đạm. Kinh nghiệm làm việc không nhiều. Cô ấy là người có số điểm thấp nhất trong vòng thi nghiệp vụ. Chúng tôi có hỏi ngay cô ấy “Em có biết là em có số điểm thấp nhất không”. Cô ấy trả lời “Em cũng không biết điều đó”. Chúng tôi lại hỏi “Em có biết em bị mất điểm phần nào không?” Cô ấy nói: “Em nghĩ đó là phần về tài kế toán sản cố định. Thật ra phần này em không chắc lắm, thêm vào đó, thường kế toán trưởng làm phần này nên thật lòng là một kế toán viên, em cũng không vững lắm”.
Câu trả lời không ngập ngừng khiến chúng tôi khá ấn tượng vì em biết rất rõ về mình và cũng biết rất rõ về yêu cầu của đề thi. Bản thân trong công ty tôi thì phần về tài sản cố định đúng là công việc dành cho kế toán trưởng. Càng nói chuyện, em càng tỏ ra một người có tính cách phù hợp với nghề kế toán như cẩn thận, kiên trì, rõ ràng và trung thực. Khi hỏi đến mức lương, em nói đề nghị mức lương 2,5 triệu. Chúng tôi có hỏi em nếu chúng tôi mời em vào làm cho công ty với mức lương thấp hơn thì em có chấp nhận không? Em trả lời là “không, vì đây là mức lương mới đủ cho cuộc sống của em và cũng là mức lương chung trên thị trường lao động”.
Sau buổi phỏng vấn. Chúng tôi có họp và quyết định lựa chọn. Hầu hết mọi người đều lựa chọn người cuối cùng.
Kết lại
Như bạn có thể thấy, đôi khi ứng viên tiềm năng không hoàn toàn phải có kinh nghiệm nhiều, không cần phải quá tự tin nhiều hay buộc phải có bằng cấp cao. Việc lựa chọn ứng viên còn bởi rất nhiều yếu tố, đó là:
- Kiến thức thực sự của ứng viên đến đâu, có đáp ứng được công việc hay không (điều này không phụ thuộc vào việc ứng viên đó mới ra trường hay đã đi làm lâu)
- Sự tự tin của ứng viên có phù hợp hay không (nếu không sẽ trở thành rất phản cảm)
- Bằng cấp của ứng viênchỉ cần đủ để đáp ứng yêu cầu của công việc
- Thái độ của ứng viên đối với công việc thế nào (thường các doanh nghiệp rất mong gặp những ứng viên có thái độ tích cực, yêu thích công việc và mong muốn được làm việc)
- Tính cách của ứng viên có phù hợp với công việc hay không
- Ứng viên có hiểu biết rõ về mình hay không.
Hi vọng với bài chia sẻ trên đây sẽ giúp các nhà tuyển dụng có thêm kinh nghiệm để tuyển dụng kế toán viên giỏi, tâm huyết và đồng hành lâu dài cùng doanh nghiệp.
