Trên thế giới, ngày càng có nhiều nhà tuyển dụng xem trọng sự đa dạng về mặt thể trạng thần kinh trong lực lượng lao động. Tuy nhiên họ sẽ chẳng bao giờ thực hiện được nếu không chịu thay đổi cách thức tuyển dụng.
Một nghiên cứu được thực hiện tại Anh cho thấy tình trạng thất nghiệp hay thiếu việc làm của những người mắc chứng tự kỷ là điều khá rõ ràng.
Các nhà tuyển dụng cũng đang dần trở nên cởi mở hơn khi nhận ra giá trị của sự đa dạng về thể trạng thần kinh trong lực lượng lao động thuộc tổ chức của họ; và thông tin về việc hỗ trợ chỗ ở cho những đối tượng này bắt đầu có hiệu lực.
++ Tham khảo Cẩm nang tuyển dụng chuyên nghiệp 2019
Suy từ thực tế, việc hỗ trợ chỗ ở hoàn toàn không hữu ích đối với người lao động nếu họ không tìm được việc làm ngay từ đầu. Vì thế tuyển dụng và lựa chọn thực tiễn có thể vô tình tác động tiêu cực đến các ứng viên mắc chứng tự kỷ.
Các cuộc phỏng vấn tuyển dụng có thể gặp trục trặc bởi những người mắc chứng tự kỷ thường xuyên gặp khó khăn trong việc thấu hiểu giao tiếp thường ngày cũng như các chuẩn mực xã hội. Những khó khăn của họ trong các lĩnh vực này có thể dẫn đến bị xếp hạng kém trong các cuộc phỏng vấn, ngay cả khi họ phù hợp hoàn toàn với công việc. Điều này gây bất lợi cho cả ứng viên lẫn nhà tuyển dụng.
Một số bí quyết sau có thể giúp nhà tuyển dụng hạn chế tối đa những trục trặc xảy ra trong quá trình phỏng vấn ứng viên mắc chứng tự kỷ.
Sắp xếp buổi phỏng vấn
Những người mắc chứng tự kỷ thường có vấn đề về xử lý cảm giác cũng như khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ cơ thể, nét mặt, giọng nói và các chuẩn mực xã hội. Những buổi phỏng vấn mà trong đó nhiều nhà tuyển dụng hỏi ứng viên cùng một lúc, chắc chắn sẽ xảy ra sự cố. Bởi ứng viên mắc chứng tự kỷ sẽ phải tập trung vào những hành động hoặc lời nói của rất nhiều người cùng một lúc. Điều này vừa gây mệt mỏi cho các ứng viên, vừa làm kém hiệu quả tuyển dụng.
Tuy nhiên, các nhà tuyển dụng thường thích các cuộc phỏng vấn tập thể hơn các cuộc phỏng vấn cá nhân, bởi phỏng vấn tập thể giúp nhà tuyển dụng giảm thiểu những thành kiến vô thức trong tuyển dụng. các doanh nghiệp cũng có thể đạt được mục đích trên khi biết cách thực hiện nhiều buổi phỏng vấn theo vòng với ứng viên.
Trong các cuộc phỏng vấn theo vòng, ứng viên có thể gặp gỡ người phỏng vấn, nhưng không phải tất cả cùng một lúc. Các ứng viên mắc chứng tự kỷ có thể được đánh giá công bằng hơn bằng phương pháp này, mặc dù cần thận trọng không sắp xếp quá nhiều cuộc phỏng vấn gần nhau. Bạn nên sắp xếp các cuộc phỏng vấn vào các ngày riêng biệt.
Địa điểm của buổi phỏng vấn cũng quan trọng. Nhà tuyển dụng nên chọn không gian yên tĩnh, không làm phân tâm thị giác, mùi hương quá nồng hay ánh sáng quá chói. Tránh vừa thực hiện phỏng vấn vừa dùng bữa, vì việc vừa ăn vừa phỏng vấn có thể gây ra sự phân tâm đáng kể cho những người mắc chứng tự kỷ
Các loại câu hỏi phỏng vấn
Bản chất của các câu hỏi được sử dụng trong các cuộc phỏng vấn cũng có thể gây bất lợi cho các ứng viên mắc chứng tự kỷ. Tránh các câu hỏi mơ hồ hoặc các câu hỏi tâm lý học mang tính xu hướng không có mối liên hệ rõ ràng với các nhiệm vụ và trách nhiệm công việc.
Chẳng hạn, những câu hỏi như: “Nếu bạn trở thành một loài vật, bạn sẽ chọn loài nào và tại sao?” chỉ mang lại cảm giác hoang mang cho những người mắc chứng bệnh này.
Một số nhà tuyển dụng sử dụng các câu hỏi như “Có bao nhiêu hạt thạch đỏ trong hũ này?” Và mong đợi một ứng viên thể hiện kỹ năng lý luận và ước lượng bằng số của họ. Tuy nhiên, một người mắc chứng tự kỷ có thể hiểu câu hỏi này theo nghĩa đen và tin rằng cách duy nhất để trả lời là thực sự đếm hạt thạch đỏ trong lọ.
Thay vào đó, bạn nên kiểm tra ứng viên thông qua các kỹ năng công việc có liên quan trực tiếp bằng cách sử dụng các bài kiểm tra khoa học, xác thực.
++ Tham khảo Bộ câu hỏi phỏng vấn ứng viên tất cả các ngành nghề
Nhà tuyển dụng cũng nên tránh hỏi các câu hỏi thiên về xã hội, đặc biệt là khi chúng không liên quan đến tác vụ và bối cảnh công việc. Đừng hỏi họ có thể làm gì hoặc nghĩ về một thứ nào đó hay không. Chẳng hạn như người sếp cũ của bạn nói gì về bạn… Đặt nhiều câu hỏi trực tiếp và thẳng thắn sẽ giúp những người mắc tự kỷ trả lời tốt những câu hỏi thực sự liên quan tới những điều họ đã trải qua.
Các câu hỏi về hành vi theo cụm từ phù hợp, chẳng hạn như “Hãy kể cho tôi nghe về một lần bạn gặp phải sự bất đồng về quy trình làm việc với đồng nghiệp và cách bạn xử lý nó”. Một kịch bản tình huống giả định có thể gây khó khăn cho họ. Bạn nên tránh bất kỳ câu hỏi nào bắt đầu với “hãy tưởng tượng”, thay vào đó sử dụng “hãy mô tả 1 khoảng thời gian…” sẽ giúp ứng viên của bạn cảm thấy thoải mái hơn.
Giao tiếp chung
Ngoài ra còn có một số hướng dẫn giao tiếp chung khi phỏng vấn những người mắc chứng tự kỷ. Tránh sử dụng ngôn ngữ khó hiểu có thể được sử dụng theo nghĩa đen.
Xin lưu ý rằng các mục có vẻ nhạy cảm như đàm phán lương có thể rõ ràng, vì vậy ứng viên có thể không phản ứng như mong đợi. Điều đó không ảnh hưởng đến kết quả phỏng vấn của ứng viên nếu đàm phán lương không thực sự là một phần trong mô tả công việc cho công việc họ đang ứng tuyển.
Xin lưu ý rằng một số những người mắc chứng tự kỷ rất giỏi trong việc chú ý đến các hành động nhỏ, các biểu hiện rất nhanh xuất hiện trên khuôn mặt của ai đó trước khi họ phản ứng lại. Tuy nhiên, những người có thể nhận thức được điều này thường không biết rằng họ nên phớt lờ những biểu hiện đó và thay vào đó là phản ứng với khuôn mặt thân thiện của họ. Điều này có thể dẫn đến sự khó xử trong buổi phỏng vấn.
Một lần nữa, điều này cũng sẽ không ảnh hưởng đến điểm phỏng vấn của ứng viên nếu mô tả công việc không yêu cầu họ phải thấu hiểu được các sắc thái xã hội.
Những bí quyết trên đây có thể giúp các doanh nghiệp tuyển dụng những ứng viên tự kỷ nhưng có kỹ năng làm việc thuần thục. Và điều này cũng có nghĩa là các tổ chức có thể tác động tích cực đến thế mạnh và khả năng cạnh tranh của các ứng viên tự kỷ, đồng thời đạt được các mục tiêu về công bằng xã hội – một nỗ lực đáng giá thực sự.
