Bài viết dưới đây sẽ phân tích về tác động của trí tuệ nhân tạo trong tuyển dụng và các hướng dẫn để nhà tuyển dụng bắt kịp xu hướng này.
Công nghệ, cụ thể hơn là trí tuệ nhân tạo đang tạo nên một cuộc cách mạng chưa từng có trong ngành công nghiệp tuyển dụng, thậm chí có những ảnh hưởng sâu sắc đến toàn bộ không gian nhân sự. Theo LinkedIn, 76% nhà tuyển dụng tin rằng trí tuệ nhân tạo sẽ có tác động đáng kể đến hoạt động tuyển dụng.
Tại Việt Nam, trí tuệ nhân tạo (AI) là chủ đề được rất nhiều chủ doanh nghiệp quan tâm, nhưng chưa thực sự được ứng dụng một cách sâu sắc vào các hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là trong tuyển dụng và phát triển nhân sự – một lĩnh vực cực kỳ nhạy cảm, vốn đòi hỏi nhiều cảm xúc, kỹ năng và tâm lý con người. Giờ đây, khi mà cách thức tuyển dụng truyền thống đã không còn hiệu quả và tốn rất nhiều thời gian, chi phí, đã đến lúc doanh nghiệp cần một giải pháp tuyển dụng thay thế, tối ưu hơn. Đây là lúc sức mạnh của AI – Trí tuệ nhân tạo cần được phát huy, đặc biệt trước những biến đổi nhanh chóng của lĩnh vực tuyển dụng và nhân sự trong thời đại số.
Vậy trí tuệ nhân tạo đang tác động đến hoạt động tuyển dụng hiện nay như thế nào, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây?
Trí tuệ nhân tạo trong tuyển dụng là gì?
Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (Artificial Intelligence – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer Science), là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như con người.
Trí tuệ nhân tạo khác với việc lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình là ở việc ứng dụng các hệ thống học máy (machine learning) để mô phỏng trí tuệ của con người trong các xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi,…
Đối với lĩnh vực tuyển dụng, AI chỉ mới bắt đầu được ứng dụng trong thời gian gần đây, chủ yếu tập trung vào giai đoạn đầu của quá trình tuyển dụng: Tìm kiếm và đánh giá những tài năng phù hợp nhất. Tại Việt Nam, mặc dù AI đang phát triển không ngừng với những nền tảng công nghệ tuyển dụng như TopCV nhưng thực tế thì tiềm năng của AI trong tuyển dụng vẫn chưa được khai thác hết. Mặc dù vậy, từ những gì đã được thử nghiệm, ứng dụng và xu hướng phát triển trong tương lai, AI đã, đang và sẽ tiếp tục cho thấy những tác động tích cực trong hoạt động tuyển dụng.
Các chuyên gia trong ngành nhân sự tin rằng tương lai của AI trong tuyển dụng là Trí thông minh tăng cường (Augmented Intelligence). Theo Michael Haberman, Chuyên gia tư vấn nhân sự: “Trí thông minh tăng cường, thay vì thay thế hoàn toàn vai trò của nhà tuyển dụng, sẽ được sử dụng để làm cho nhà tuyển dụng làm việc hiệu quả hơn. Tôi nghĩ đây là cách ứng dụng AI tốt nhất cho lĩnh vực nhân sự.”
Tác động của trí tuệ nhân tạo trong hoạt động tuyển dụng
Nhìn chung, trí tuệ nhân tạo giúp cho quá trình thu thập, phân tích, đánh giá thông tin chính xác hơn. Điều này sẽ giúp giảm thời gian tuyển dụng, đồng nghĩa với việc bạn sẽ ít có nguy cơ mất những nhân tài tốt nhất vào tay các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Đồng thời, với sự hỗ trợ đắc lực của AI, nhà tuyển dụng có thể tập trung vào những nhiệm vụ mà AI không thể làm được: xây dựng thương hiệu tuyển dụng, tạo mối quan hệ với ứng viên, ra quyết định tuyển dụng. Từ đó, trí tuệ nhân tạo giúp tăng hiệu quả cho hoạt động tuyển dụng của doanh nghiệp, cụ thể:
Tăng khách quan, giảm định kiến, cải thiện chất lượng tuyển dụng
Chất lượng tuyển dụng (Quality of hire) là một trong 12 chỉ số đo lường hiệu quả tuyển dụng mà nhà quản trị cần theo dõi. Tuy nhiên, là con người, nhà tuyển dụng luôn có thành kiến. Rất nhiều quyết định tuyển dụng được đưa ra theo cảm tính, và các tiêu chí đánh giá thường khá tùy tiện. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tuyển dụng sẽ giúp tăng khách quan, giảm định kiến và cải thiện chất lượng tuyển dụng nhờ khả năng sử dụng dữ liệu để chuẩn hóa sự phù hợp giữa kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng của ứng viên với các yêu cầu của công việc. Theo Ideal, các công ty ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tuyển dụng đã giảm 35% tỷ lệ nghỉ việc, tăng 20% hiệu suất làm việc và tăng 4% doanh thu trên mỗi nhân viên.
Tiết kiệm thời gian của nhà tuyển dụng bằng cách tự động hóa các nhiệm vụ khối lượng lớn
Vấn đề rất phổ biến trong các doanh nghiệp hiện nay là quy trình tuyển dụng kéo dài quá lâu, khiến nhà tuyển dụng đánh mất các ứng viên tiềm năng vào tay đối thủ. Trí tuệ nhân tạo thực sự có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian trong quy trình tuyển dụng bằng cách đảm nhiệm những phần công việc admin nhàm chán thay cho người tuyển dụng, có thể kể đến như tập hợp, lưu trữ, phân loại hồ sơ, trả lời ứng viên, thậm chí là phân tích các hồ sơ để lọc ra các ứng viên có năng lực phù hợp với vị trí tuyển dụng. Với các đề xuất từ AI, bạn có thể liên hệ với các ứng viên phù hợp nhất và nhanh chóng lấp đầy các vị trí đang trống.
Thu hút ứng viên với quảng cáo nhắm mục tiêu
Với sự giúp sức của trí tuệ nhân tạo, các quảng cáo trực tuyến về vị trí đang tuyển dụng sẽ tiếp cận đến đúng đối tượng vào đúng thời điểm bằng cách sử dụng lịch sử hoạt động trực tuyến của họ. AI có thể phân tích lịch sử duyệt web của ứng viên và sử dụng nó trong việc ra quyết định. Hệ thống xử lý dữ liệu quản lý cho phép bạn đặt mục tiêu và tìm kiếm các ứng viên phù hợp với mục tiêu của bạn. Bạn có thể xem những gì ứng viên của bạn đã tìm kiếm trên Google và những trang web nào họ đã truy cập. Bạn thậm chí có thể xem ai trong số họ đã quan tâm đến trang web của công ty bạn. Các ứng viên đang tìm kiếm các vị trí tương tự có thể thấy quảng cáo cho vị trí của công ty bạn ngay tại thời điểm họ bắt đầu nghĩ đến việc kiếm một công việc mới.
Tự động tìm nguồn ứng viên với khả năng phân tích dữ liệu lớn
Tạo nguồn ứng viên là bước quan trọng đầu tiên của quy trình tuyển dụng. Đây cũng là một nhiệm vụ nhiều thách thức, khiến nhà tuyển dụng lo nghĩ và tốn nhiều thời gian xử lý nhất trên hành trình tuyển chọn “tân binh”.
Sự phát triển của AI với khả năng phân tích dữ liệu lớn cho phép nhà tuyển dụng tự động hóa quy trình tìm nguồn ứng viên và mở rộng phạm vi tiếp cận cùng một lúc. Các tính năng ứng dụng AI trong tuyển dụng có thể liên tục theo dõi cơ sở dữ liệu ứng viên khổng lồ và xác định các tín hiệu dự đoán khi thấy họ sẵn sàng cho một cơ hội mới. Điều này làm tăng quy mô nguồn ứng viên tiềm năng sẵn có cho một vị trí nhất định và cải thiện đáng kể tỷ lệ phản hồi của nhà tuyển dụng.
Bên cạnh đó, với AI, nhà tuyển dụng có thể khai thác nguồn nhân tài rộng lớn hơn để tìm nguồn ứng viên, bao gồm các nền tảng công nghệ tuyển dụng, mạng xã hội, cơ sở dữ liệu ứng viên.
Sàng lọc hồ sơ thông minh
Trung bình một nhà tuyển dụng mất 23 giờ sàng lọc hàng trăm hồ sơ chỉ tuyển dụng được một người. Có thể thấy rằng, việc sàng lọc hồ sơ ứng viên thủ công từ một lượng ứng viên vô cùng lớn để “chắt lọc” ra những ứng viên phù hợp là phần việc nhiều khó khăn nhất trong toàn bộ quy trình tuyển dụng. Đặc biệt là khi 75% – 88% hồ sơ nhận được cho một vị trí là không đủ tiêu chuẩn.
Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng trong hoạt động tuyển dụng được thiết kế để giảm – hoặc thậm chí loại bỏ các hoạt động tốn thời gian như sàng lọc hồ sơ theo cách thủ công. Cụ thể, các nền tảng công nghệ tuyển dụng được tích hợp trí tuệ nhân tạo có thể sử dụng để scan hồ sơ của ứng viên, tìm hiểm kinh nghiệm, kỹ năng và phẩm chất của nhân viên hiện tại/hồ sơ mẫu và áp dụng kiến thức này cho những ứng viên mới để tự động xếp hạng, cho điểm và chọn lọc những ứng viên có độ phù hợp cao nhất.
Tuy nhiên, một số công ty đã mở rộng khả năng hệ thống của họ hơn thế nữa. AI có thể giúp xem xét các ứng viên mà không cần dựa vào từ khóa. Thay vào đó, nó có thể xem xét tổng thể các hồ sơ của ứng viên và đánh giá chuyên môn, kỹ năng đằng sau các từ riêng lẻ đang được sử dụng. Do đó, AI có thể hỗ trợ trong việc đảm bảo rằng không có ứng viên nào vô tình bị bỏ qua.
Giảm thời gian phản hồi, tăng tương tác với ứng viên
Các chatbots được hỗ trợ bởi AI có rất nhiều tiềm năng để cải thiện trải nghiệm ứng viên thông qua tương tác trong thời gian thực bằng cách đặt câu hỏi dựa trên yêu cầu công việc và cung cấp phản hồi, cập nhật và đề xuất bước tiếp theo. Những thông tin liên lạc, chẳng hạn như email xác nhận phỏng vấn có thể được tự động hóa với công nghệ AI khiến nhà tuyển dụng có nhiều thời gian hơn để tập trung vào các tương tác tùy chỉnh, cá nhân hóa cần thiết để nuôi dưỡng mối quan hệ với các ứng viên.
Lợi ích của việc ứng dụng AI trong tuyển dụng theo cách này là ở cả hai phía. Nhà tuyển dụng có thể làm được nhiều việc hơn trong thời gian ngắn hơn. Mặc khác, các ứng viên được cung cấp trải nghiệm ứng viên tốt hơn.
Đề xuất EVP tùy chỉnh
Employee Value Proposition, gọi tắt là EVP, là một thuật ngữ chỉ những đặc trưng của một doanh nghiệp/tổ chức mà có thể được đem ra sử dụng để hấp dẫn người lao động. EVP có thể là những thứ hữu hình như lương thưởng, chế độ đãi ngộ, các chương trình đào tạo tập huấn phát triển… và cũng có thể là những yếu tố vô hình thuộc về giá trị doanh nghiệp như môi trường làm việc ổn định, nỗ lực đạt tới sự hoàn hảo, tính gắn kết nội bộ…
Hầu hết các công ty hiện nay có một đề xuất EVP duy nhất, một nhóm lợi ích duy nhất mà một công ty nhận được để đổi lại các kỹ năng, năng lực và kinh nghiệm mà họ mang lại cho công ty. Tuy nhiên, điều này thật sự không có ý nghĩa. Xét cho cùng, mọi nhân viên đều khác nhau, vì vậy một nhóm các EVP có thể là hoàn hảo cho một nhân viên, nó có thể không hoàn toàn phù hợp với một nhân viên khác. Với AI, các công ty có thể phân tích hàng triệu điểm dữ liệu cung cấp thông tin chi tiết về tính cách của ứng viên và xây dựng các EVP được cá nhân hóa hấp dẫn thu hút họ theo những cách mới.
Người phỏng vấn có thể là một hệ thống AI
Công nghệ ngày nay còn có thể dùng để triển khai và đánh giá các cuộc phỏng vấn. Trí tuệ nhân tạo cho phép nhà tuyển dụng phân tích các video hoặc đoạn ghi âm phỏng vấn dựa trên nhận diện khuôn mặt và giọng nói, từ đó cho biết ứng viên nào có khả năng phù hợp cao nhất. Yếu tố chủ quan sẽ được hạn chế tối đa, với sự chính xác của dữ liệu.
HireVue là một công ty được thành lập năm 2004, hiện có hơn 700 khách hàng, trong đó có nhiều đối tác hơn phải kể đến như Intel, Unilever, tập đoàn khách sạn Hilton…
HireVue nói rằng họ có thể thông qua 15 ngàn điểm khác nhau, bao gồm ngôn ngữ cơ thể, giọng nói, ánh mắt, thời gian trả lời câu hỏi, âm thanh lớn nhỏ trong câu trả lời… của ứng viên để chấm điểm được ứng viên. Có thể nói rằng, trong quá trình phỏng vấn, mọi cử chỉ điệu bộ, nhất cử nhất động, ánh mắt, giọng nói, nụ cười của ứng viên đều được HireVue phân tích. Ngoài việc tìm được vị trí công việc phù hợp, nó còn có khả năng phân tích được tính cách, tâm lý, động lực và các trạng thái tinh thần khác, hay thậm chí là khả năng nhảy việc của ứng viên.
Dành thời gian tập trung vào những yếu tố con người
Những công nghệ thông minh sẽ giúp nhà tuyển dụng tập trung vào những yếu tố con người trong việc thu hút nhân tài. Đó là những công việc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của hoạt động tuyển dụng: đánh giá các kỹ năng mềm; thu hút, thuyết phục ứng viên; xây dựng thương hiệu tuyển dụng; đàm phán mức lương và đưa ra quyết định tuyển dụng cuối cùng.
Đồng thời, nhờ có dữ liệu đem lại những insight sâu sắc và chính xác về ứng viên, nhà tuyển dụng sẽ làm việc hiệu quả hơn. Không chỉ tiếp cận được những ứng viên tiềm năng hơn, bạn cũng có thể nghiên cứu ứng viên nhanh chóng và chi tiết hơn, từ đó có thể cá nhân hóa tối đa quá trình làm việc với ứng viên.
Những thách thức của việc áp dụng AI trong tuyển dụng
AI yêu cầu rất nhiều dữ liệu
Nói chung, AI đòi hỏi rất nhiều dữ liệu để học cách cách bắt chước chính xác trí thông minh của con người. Ví dụ: AI sử dụng công nghệ học máy cần nhiều dữ liệu để học cách sàng lọc chính xác như một nhà tuyển dụng thực sự. Điều này có nghĩa là hàng trăm đến hàng nghìn hồ sơ ứng tuyển cho một vị trí cụ thể
AI có thể học được thành kiến của con người
Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng trong tuyển dụng để giảm thiểu sự thiên vị trong sàng lọc và đánh giá hồ sơ. Tuy nhiên, AI được đào tạo để tìm ra các mẫu trong hành vi trước đó. Điều đó có nghĩa là bất kỳ thành kiến nào đã có trong quá trình tuyển dụng của bạn – ngay cả khi nó vô thức – đều có thể được AI học hỏi.
AI có thể xác định được ứng viên phù hợp, nhưng không thể xác định được người tốt nhất cho vị trí đang tuyển dụng?
Trong khi AI được đánh giá là có tác động lớn đến quy trình tuyển dụng, bạn có thể rất nhàn nhã với những lợi ích mà chúng mang lại. Điều đáng nói là việc ứng viên tốt nhất cho vị trí đang tuyển dụng vẫn cần sự đánh giá của nhà tuyển dụng. Bạn không thể kích hoạt một tính năng tự động tìm kiếm, sàng lọc với một kho dữ liệu khổng lồ và trông chờ AI sẽ chỉ ra chính xác cho bạn ai là ứng viên tốt nhất cần được chọn.
Bạn có thể sử dụng Trí tuệ nhân tạo như một phần trong quy trình tuyển dụng. Nó sẽ giúp bạn xác định những ứng viên có độ phù hợp cao nhất. Sau đó, bạn có thể dễ dàng tìm ra ai đủ điều kiện phỏng vấn để tiếp tục đi vào vòng trong.
Nhà tuyển dụng cần làm gì để bắt nhịp xu hướng ứng dụng AI trong tuyển dụng?
Có thể nói Trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ tất cả chúng ta rất nhiều thứ nhưng không phải là tất cả. Điều các nhà tuyển dụng cần làm là tận dụng sức mạnh của Trí tuệ nhân tạo, từ đó nhanh chóng tìm được những nhân tố phù hợp với tổ chức của mình.
Chúng ta phải luôn theo dõi và bắt kịp xu hướng phát triển của công nghệ ngày nay, nhưng với vai trò là nhà tuyển dụng, ta cần ghi nhớ một nguyên tắc hàng đầu đó là sử dụng bất kỳ công cụ nào, nó cũng phải đem lại lợi ích cho cả hai phía: Ứng viên và Nhà tuyển dụng. Cho dù thông minh và hiện đại cỡ nào, nếu công cụ, tính năng đó không phục vụ cho mục đích trên, thì đó chưa phải là một cách thực hiện quy trình tuyển dụng hiệu quả.
Để chuẩn bị cho một tương lai được phát triển bởi AI, nhà tuyển dụng nên đầu tư thời gian phát triển công nghệ hiện tại và cải thiện các kỹ năng mềm.
Cải thiện các kỹ năng mềm
Đầu tiên, hãy cải thiện gấp đôi tất cả các kỹ năng mềm không thể bị thay thế bởi công nghệ. Làm ứng viên cảm thấy thoải mái, “chào hàng” về văn hoá công ty và cá nhân hoá cách tiếp cận ứng viên; đó là những kỹ năng thường nhật sẽ đi cùng bạn qua thời gian dù công nghệ có thể thay đổi thế nào đi nữa.
Rèn luyện tư duy dữ liệu
Dữ liệu là sức mạnh, hãy luôn tìm cách để ghi lại dữ liệu thì mọi hoạt động: Ứng viên mất bao nhiêu ngày để hoàn thành một vòng tuyển dụng? Tỉ lệ ứng viên vượt qua từng vòng tuyển dụng là bao nhiêu? Chi phí cho mỗi vòng tuyển dụng như thế nào?
Tm hiểu những giải pháp công nghệ trong tuyển dụng
Trong tương lai, AI chắc chắn sẽ có những bước tiến mới trong lĩnh vực tuyển dụng. Tìm hiểu và thành thạo những giải pháp công nghệ trong tuyển dụng hiện tại giúp bạn trở thành một người thích nghi sớm và hiệu quả với một nền công nghiệp tuyển dụng ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhiều hơn.
Tiên phong ứng dụng AI – Trí tuệ nhân tạo trong giải quyết bài toán tuyển dụng tại Việt Nam, nền tảng TopCV đã xuất sắc vượt qua 600 startups trong khu vực để lọt top 15 startups được Google lựa chọn tham gia chương trình Google for Startups Accelerator: Southeast Asia. Với sự kiện này, TopCV đã trở thành nền tảng tuyển dụng đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam được Google cố vấn chuyên sâu về công nghệ.
Lời kết
Công nghệ không thay thế con người – công nghệ trao quyền cho con người đạt tới những điều không thể. Những nhà tuyển dụng khôn ngoan là những người biết tận dụng sức mạnh công nghệ để bứt phá trong cuộc cạnh tranh. Bạn không có thời gian để chần chừ: công nghệ đang đi lên theo từng giây. Nếu chậm chân, bạn có thể bị đào thải trong cuộc tiến hóa này bất cứ khi nào. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực tuyển dụng, buộc doanh nghiệp đứng trước những lựa chọn mang tính bước ngoặt. Việc chuyển đổi sang số hóa và ứng dụng công nghệ trong tuyển dụng nhân sự là tất yếu. Nhà tuyển dụng và chủ doanh nghiệp cần sẵn sàng chuyển đổi tư duy, chuyển đổi hệ thống để tiếp cận và thích ứng. Đã đến lúc tận dụng sức mạnh của công nghệ để tối ưu hóa quy trình tuyển dụng của bạn. Nếu không phải bây giờ thì sẽ là khi nào? Thức thời hay tụt hậu – bạn sẽ đưa doanh nghiệp của mình đi theo con đường nào?
